سيستم كنترل پرواز از
شبكه بزرگي از افراد و تجهيزات تشكيل شده استكه تامين كننده
امنيت پرواز براي هواپيماهاي تجاري و خصوصي ميباشد.متخصصين مراقبت پرواز حركات ترافيك هوائي را به نحوي هماهنگ
ميكنندكه هواپيماها همواره در فاصله امني از هم قرار
داشته باشند.اگر چه هدفاصلي آنها امنيت ميباشد اما
متخصصين مراقبت پرواز بايد هواپيما ها رانيزبه شكلي
هدايت كنند تا تاخير را به حد اقل برسانند.بعضي ترافيك فرودگاه
راكنترل ميكنند و بعضي ديگر هماهنگ
كننده پروازهاي بين فرودگاهي ميباشند.
با وجود اينكه برج
مراقبت يا كنترل كننده هاي پايانه بر تمامي پروازهايي كه در
محدوده هوايي آنها قرار دارند نظارت ميكنند، مسؤوليت اصلي آنها نظم دادن به
ورود و خروج پروازها به فرودگاه ميباشد.وظيفه ديگر آنها راهنمائيخلبانها در محدوده آشيانه پرواز و توقفگاه هواپيماها است.آنها
براي كنترلهواپيما از ديد مستقيم و رادار بهره ميبرند.
متخصصين مراقبت پرواز بايدخلبانان را از تغييرات جوي
بخصوص بادهاي قيچي كننده كه ميتوانند هواپيمارا از كنترل خلبان خارج كنند آگاه
سازند.
در طول ورود و خروج
هواپيما ، چندين كنترل كننده هدايت هواپيما را به عهده دارند. زماني كه
هواپيما به فرودگاه نزديك ميشود خلبان برج را از حضور خود آگاه ميكند.كنترل
كننده درون اطاق رادار كه درست در زير برج مراقبتقرار دارد ، يك نسخه از برنامه پرواز
هواپيما را در اختيار دارد و در اين زمان هواپيما را در رادار مشاهده كرده
است.اگر راه باز باشد ، هواپيما بهيكي از باندهاي
فرود هدايت ميشود، در غير اين صورت بايد منتظر بماند تابه نوبت خود اجازه فرود بگيرد.با
نزديك شدن هواپيما به باند، از خلبانخواسته ميشود
تا با برج تماس بگيرد.در اين هنگام كنترل كننده ديگري كهاو هم هواپيما را در رادار خود دارد ، هواپيما را در آخرين مايل تحت
كنترلميگيرد و از برخاستن هواپيماهايي كه
در مسير هواپيماي ورودي قرار دارندجلوگيري
ميكند.پس از نشستن هواپيما ، يك نفر كنترل كننده زمينيدر برجهواپيما را در مسير خود به سمت ورودي تعيين شده هدايت ميكند. كنترل
كنندهزميني از ديد مستقيم استفاده ميكند
مگر در شرايطي كه هواي بد ، استفادهاز رادار را
اجباري كند.
برعكس اين جريان در
برخاستن هواپيما اتفاق مي افتد.كنترل كننده زمينيهواپيما را به
باند پرواز هدايت ميكند. كنترل كننده محلي خلبان را از شرايطفرودگاه مانند وضعيت جوي ، سرعت و جهت باد ، و ميزان ديد باخبر
ميكندو باند را باز نگه ميدارد. در هوا ،
هواپيما تا خروج از محدوده هوايي فرودگاه، توسط كنترل كننده پرواز هدايت
ميشود.
پس از برخاستن
هواپيما ، كنترل كننده هاي برج ، مراكز كنترل پرواز بين راه را باخبر
ميسازند. هواپيماها معمولا از مسيرهاي مشخصي عبور ميكنند. هر مركز بين راه
محدوده مشخص با راههاي متعدد دارد. مراقبين بين راه معمولا در گروههاي سه
نفري كه محدوده اي را در اختيار دارند كار ميكنند. در صورتي كه دو هواپيما
همزمانو در يك مسير در حال
ورود به يك منطقه باشند، يك نفر مسؤول رادار مسير يكي از پروازها را تغيير
ميدهد. ورود هواپيما از يك محدوده به محدوده اي ديگر را كنترل كننده رادار به
عهده ميگيرد. مسؤول رادارسرپرست تيم ميباشد . اگر خلبان بخواهد براي پروازي
بهتر تغيير ارتفاع دهد ، كنترل كننده رادار مسير را چك كرده و تاييد
ميكند.
در بسياري مواقع مراقب
بايد چندين كار را از جمله نشستن و برخاستن هواپيماها و ارتباط با خلبانان را
همزمان انجام دهد.
از جمله مراكز ديگر كه
كار اطلاع رساني به خلبانان و كنترل بحران و پيگيري مفقود شدن هواپيماها را
به عهده دارند ايستگاه خدمات پرواز ميباشد كه البته به طور فعال در هدايت
هواپيماها دخالت ندارند.
امروزه مراقبين پرواز در پشت ميزهايي با صفحات رادار سبز درخشان كه
تصاوير آن توسط رايانه توليد ميشوند كار ميكنند. در آينده محل كار آنها مجهز
به صفحات تمام رنگي با اندازه 20×20 اينچ خواهد شد. در
كشور آمريكا تا 8 سال آينده اين مراكز به شيوه كنترل رايانه اي مدرن كه كار
را براي مراقبين بسيار ساده تر ميكندمجهز خواهند شد.
تغيير ديگر در آينده ،
روش پرواز آزاد خواهد بود كه در آن خلبانان و هواپيمائيها مسير، سرعت و
ارتفاع پرواز را با استفاده از وسائل مدرن تعيين كرده ومراقبين نظارت خواهند
كرد.
محيط كار
ساعتهاي كاري
استاندارد براي مراقبين پرواز 40 ساعت در هفته ميباشد و به علت ماهيت تمام
وقت كار در اكثر برجهاي مراقبت ، كنترل كننده ها بايد به صورت چرخشي شيفتهاي
شب و تعطيلات را نيز پوشش دهند.در ساعتهاي
شلوغ ، مراقبين بايد سريع و دقيق كار كنند. فشار عصبي ناشي از مسؤوليت سنگين
تامين امنيت هواپيماهامسافرين براي بعضي افراد بسيار
خسته كننده است.
فرصتهاي شغلي
مراقبين پرواز در
استخدام هواپيمائي كشوري ميباشند و در مراكزي كه نام برده شد به كار مشغول
ميشوند. در بعضي كشورها شركتهاي كنترل هوائي خصوصي نيز وجود دارند.
آموزش و ادامه تحصيل
متقاضيان اين رشته
بايدتحت آزمايشهاي يادگيري ،
نتيجه گيري انتزاعي ، و توانائي ديد سه بعدي ، معاينات فيزيكي و رواني و تست
اعتياد قرار گيرند. از ديگر خصوصيات لازم توانائي شمرده صحبت كردن ، هوش و
حافظه قويقدرت تصميم
گيري و قدرت تمركز بالا ميباشد.
دروس اين رشته شامل
مباني هواپيمائي ، قوانين هواپيمائي ، تجهيزات مراقبت پرواز ، كارهاي عملي و
دروستخصصي ميباشد. براي تاييد مهارت مراقبين ، يك سري امتحانات
مهارتي كه توانائي آنها را در سرعت و دقتتشخيص
موقعيتها و تصميم گيري و اعمال قوانين ميسنجند از آنها گرفته ميشود.
پس از فراغت از تحصيل
، چندين سال طول ميكشد تا مراقبين پرواز با كار و مطالعه مستمر به مهارت
بالايي دست يابند.
ترتيب پيشرفت
درفرودگاهاز مسؤوليت دادن
اطلاعات پايه اي به خلبانان شروع شده و سپس به ترتيبمراقبتزميني ، مراقبت
محلي ، مراقبت برخاست و در آخر مراقبت فرود ميباشد.
چشم
انداز آينده
رقابت بر سر موقعيت
كاري در اين رشته زياد است و البته تجربه و مهارت بسيار كار گشاست. به نظر
ميرسد كه با خودكار سازي سيستمهاي هدايت پرواز در آينده ، رشد افزايش فرصتهاي
شغلي در اين رشته كند خواهد شد.
ميزان
درآمد
درآمد مراقبين پرواز
در نقاط مختلف جهان متفاوت
است.آمار مربوط به كشور آمريكا در سال 2000 ،به طور متوسط 82520 دلار در سال بوده است.